Gereedschap

Het oude gereedschap bestaat uit:


goot en naald

Goot en naald

De goot en de naald worden gebruikt om het draad om de panlat te maken. Door de goot in het dak te steken boven de panlat langs en de naald onder de panlat langs zoals hiernaast. Kan het ijzerdraad terug getrokken worden door de naald.

Iedere rietdekker heeft zijn eigen goot en naald waardoor ze sterk kunnen verschillen in uitvoering. Zo zijn er kleine, dikke en zelfs gebogen varianten. Door de intreding van het schroefdak worden de goot en naald steeds minder gebruikt.

Zetje

Op de foto rechts staat een kleine dekspaan (zilver met zwart handvat die als zetje gebruikt kan worden) geplaatst is op het dikke draad. Door het zetje aan te duwen met de schouder komt het riet strakker te zitten.

Deze techniek moet helaas op deze manier gebeuren en is fysiek zeer zwaar en belastend voor de schouder.

zetje
dekspaan

Dekspaan

Dekspanen worden vaak door de rietdekker zelf opmaat gemaakt. Zo zijn ook hier veel verschillende varianten van en kunnen ze er verschillend uit zien. Er zijn kleine voor het precieze werk en groten voor het snelle werk.

Het riet word met de dekspaan vlak geslagen zodat het er strak uitziet. Wanneer het niet goed word uitgevoerd kunnen er randen zichtbaar worden in het dak. Te veel slaan kan er voor zorgen dat het dikke draad los komt en het dak uit elkaar valt.

Dikke draad tang

Rietdekkers gebruiken tangen om de ijzerdraden af te knippen. Voordat er ijzerdraad werd gebruikt, werden wilgentenen gebruikt. Voor de dikke draden word een grotere tang gebruikt en voor de dunne ijzer draden een handzamere kleine tang.

De tangen worden gebruikt tijdens het maken van nieuwe daken, het onderhoud en tijdens de sloop van oude daken.

tang
mes

Mes

De bossen riet zitten tegenwoordig vast gemaakt met een plasticbandje. Het mes word gebruikt om het bandje door te snijden. Ook word het mes om overtollig riet af te snijden.

Op de foto is te zien dat het mes ook word gebruikt om het riet op zijn plaats te houden. Tijdens onderhoud word er ook mos van het dak gehaald doormiddel van het mes.

zakkentrekker

Het dikke draad word vast gemaakt met een dunner ijzer draad om het riet op het dak te houden. Dit dunnere ijzerdraad gaat om het dikke draad heen en word vast gedraad. Voorheen gebeurde dit enkel met de (kleine) tang.

Tegenwoordig worden zogeheten zakkentrekkers gebruikt. Door de haak achter het ijzerdraad te haken en te trekken word het ijzerdraad vast gedraaid.

zakkentrekker
Draad

Draad

Voordat er ijzerdraad werd gebruikt, werden wilgentenen gebruikt. Deze werden in water geweekt om ze flexibel te maken. Tegenwoordig word uitsluitend ijzerdraad gebruikt.

Er worden twee diktes gebruikt 1mm en 5mm. Voorheen werd ook koper en mindere kwaliteit ijzer gebruikt.

Schroef

Met de intrede van het schroefdak deed ook de schroef zijn intrede. Om de schroef zit een stuk ijzerdraad. Deze word vast geschroefd in de plaat met behulp van een schroefmachine.

Hierdoor zijn de goot en naald overbodig geworden. Doordat er met platen word gewerkt en niet met panlatten kunnen de schroeven op iedere willekeurige plek geplaatst worden.

schroef draad
schroefmachine

Schroefmachine

De schroefmachine heeft de goot en naald verdreven. Het moderne stuk gereedschap is voorzien van een hele lange bid. Dit is nodig omdat een nieuw dak ongeveer 25 centimeter dik is.

De schroefmachines zijn vaak klein en handzaam. En de rietdekker kiest dan ook wat bij hem past.

Back to Top